حالا که تصمیم گرفتید در مورد حرفه نمایندگی علمی اطلاعات بیشتری داشته باشید، شاید بد نباشد تاریخچه حضور نمایندگان علمی (تاریخچه نمایندگی علمی) در بازار دارو و تجهیزات پزشکی را نیز بدانیم.
آغاز تاریخچه نمایندگی علمی
سال ۱۶۱۰ در اروپا قانون پتنت به ثبت رسید. این قانون در این سال اعلام میکرد که هر فردی درصورتیکه یک ماده شیمیایی یا یک محصول منحصربهفرد را برای اولین بار تولید کند و آن را بهعنوان یک محصول جدید یا نو به ثبت برساند انحصار استفاده مادامالعمر از مزایا و منافع محصول را خواهد داشت. وجود چنین قانونی برای شرکتها موقعیت جدید را ایجاد کرد که در آن به ایشان اجازه داده میشد که یک محصول را تولید کرده و بهعنوان یک محصول جدید به ثبت برسانند بهصورت مادامالعمر از منافع آن بهرهمند شوند. این امر موجب تولید فرمول های شیمیایی منحصر بفردی میشد اما فرد تولید کننده تنها کافی بود یکبار محصول خود را به بازار ارائه دهد و در صورت موفقیت در بازار، نیازی به وجود بازاریاب نیز از بین می رفت.
می توانید توضیحات بیشتر درباره این مطلب را در ویدیو زیر مشاهده کنید.
اولین چالش
در سال ۱۸۵۰ و کمی بعد از انقلاب صنعتی، شرکتهایی که به میزان زیادی رقیب همدیگر محسوب میشدند شروع به مخالفت با این قانون کردند بهطوریکه در سال ۱۸۵۰ این قانون از صحنه جهانی حذف گردید. وجود این قانون در تاریخچه نمایندگی علمی از آن جهت حائز اهمیت است که باعث می شد به تدریج رقابت از میان برداشته شده و نیز همه به جای تمرکز بر بهبود محصول موجود، سعی در اختراع و اکتشاف باشند. ولی در صورتیکه فردی محصولی با اندکی اختلاف و اختلاف زمانی کوتاه نیز تولید می کرد، قادر به فروش آن نمی شد.
در سال 2011 در مقالهای عنوان گردید که هر پزشک بهطور متوسط در روز توسط 6 نماینده علمی در امریکا ملاقات میگردد. حال تصور کنید هرکدام از این افراد تنها یک مطلب علمی موردنیاز پزشک را به او ارائه دهند، چه حجمی از اطلاعات بهرایگان در اختیار پزشک قرارگرفته است.
چالش شرکت های ژنریک ساز و تغییر مسیر تاریخچه نمایندگی علمی
چالش شرکت های ژنریک ساز و تغییر مسیر تاریخچه نمایندگی علمیبا حذف قانون پتنت بسیاری از شرکتهای ژنریک ساز تصمیم گرفتند که از روی محصولات سایر شرکتها با اثبات هم ارزی زیستی کپی کنند. این امر باعث ایجاد یک رقابت گسترده در میان شرکتهای داروسازی بهخصوص شرکتهای برند ساز و شرکتهای ژنریک ساز شد. این دوره همزمان با رونق کار نمایندگان علمی -به نوعی آغاز دوره شکوفایی در تاریخچه نمایندگی علمی- است که اغلب کارمند شرکتهای ژنریک ساز بودند. دلیل اصلی رونق کار حرفه نمایندگی علمی در این دوره وجود رقبای زیاد با محصول همسان و قیمت مشابه بود. این روند تا سال ۱۹۱۰ ادامه پیدا کرد، در طول این زمان دولتها متوجه شدند که میزان تولید مولکولهای جدید شیمیایی و دارویی و همینگونه سایر محصولات بهشدت پایین آمده و افت کرده است. دلیل این قضیه کاملاً مشخص بود. عدم وجود قانون پتنت باعث میشد که شرکتها تمایلی برای سرمایهگذاری بر روی یک مولکول جدید نداشته باشند؛ زیرا تولید هر مولکول جدید ازلحاظ دارویی که کارایی مناسبی داشته باشد، میلیونها دلار هزینه دربر داشت. لذا دولتها تصمیم به تصویب مجدد کانون پتنت گرفتند البته در این زمان قانون با تغییراتی همراه شد بهطور مثال هر شرکتی که یک مولکول جدید دارویی روانه بازار میکرد، میتوانست به مدت ۲۰ الی ۲۵ سال در برخی موارد ۱۵ سال قدرت تولید و استفاده انحصاری از منافع محصول را در اختیار داشته باشد. البته پسازآن شرکتهای ژنریک ساز قادر بودند با اثبات کارایی قدرت و هم ارزی زیستی محصول، آن را تولید نمایند. این زمان موجب رونق کار شرکتهای دارویی نظیر مرک، فایزر و الای لیلی شد. قانون جدید پتنت از کشورهایی مانند هلند و فنلاند آغازشده و رفتهرفته در کل دنیا و بهخصوص آمریکا مورد استقبال قرار گرفت. در این زمان رفتهرفته شرکتهای ژنریک ساز مانند امژن و سیپلا نیز وارد بازار رقابت شدند. این روند تا سال ۱۹۵۰ ادامه یافت. در طول سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ شرکتهای برند ساز عمده بازار دارو در دست داشته و قسمت عمده تجارت آنها از طریق برگزاری دورههای آموزش مداوم برای پزشکان بود.
آموزش مداوم و نقش آن در تاریخچه حرفه نمایندگی علمی
گفته میشود ۱۰ درصد از نسخههای پزشکان در سال ۱۹۷۰ تحت تأثیر آموزشها و اطلاعات ارائهشده توسط نمایندگان علمی تحریر میشد. در این زمان دولتها به این نتیجه رسیدند که بهتر است قبل از آنکه قسمت عمده نسخ توسط شرکتها به پزشکان دیکته شود، بهتر است خود برنامه جامعی برای آموزش مداوم پزشکان و کادر درمان داشته باشند.
در یک مقاله اینطور عنوان شد که درصورتیکه فرد از هیچگونه آموزش بهره نبرد، میزان اطلاعات او هر 5 سال، تقریباً نصف میگردد. به زبان دیگر نیمهعمر اطلاعات هر فرد 5 سال میباشد؛ یعنی اگر شما 15 سال پیش از دانشگاه فارغالتحصیل شده باشید، میزان اطلاعات شما الآن تقریباً 12/5% اطلاعاتی است که پس از فارغالتحصیلی داشتهاید.
در این زمان میزان ارتباط مستقیم پزشکان و بخش علمی شرکتها رفتهرفته کمتر شده و این امر به عهده نمایندگان علمی قرار گرفت. از آن زمان تاکنون این نمایندگان علمی هستند که بهعنوان رابط شرکتها و پزشکان ایفای نقش کرده و بهتدریج سهم زیادی از بازار سلامت را به خود اختصاص دادند.
پس توجه داشته باشیم که طول عمر حرفه نمایندگی پزشکی به بیش از 400 سال میرسد و این حرفه از قدمت زیادی برخورداراست.
در طول این زمان نام این حرفه نیز تغییرات زیادی داشته است. از فروشنده به ویزیتور به ویزیتور دارو، ویزیتور علمی و در این سالها که بیشتر همان نام نمایندگی علمی به آن اطلاق میگردد.
بدون دیدگاه